Met het Right to Challenge kunnen inwoners hun gemeente uitdagen om gemeentelijke taken over te nemen. BZK wil graag dat dit in meer gemeenten gebeurt.
Daarom schreef ik twee Inspiratiegidsen, als eerste ingang in de wonderlijke wereld van het Right to Challenge. Eentje voor Inwoners en eentje voor Gemeenten.
Op 7 mei overhandigde ik de eerste exemplaren aan Jantine Kriens (eindbaas VNG).
De gemeente Den Haag wil beter en bewuster evalueren. Samen met Marcel van Dam deed ik daarvoor een pilot Evaluatie. Daarna schreven we een beknopte Handreiking Evaluatie Den Haag en een nog beknoptere Handreiking in een oogopslag.
De boodschap: evalueren is maatwerk, hoeft niet altijd moeilijk te zijn, hoeft niet veel extra tijd te kosten en is ook nu al vaak een onderdeel van het werk.
Kort en goed:
1. Doe het zelf
2. Doe het voor jezelf
3. Doe het praktisch
Wil je dat snel weten? Dat kan!
Daarvoor maken we de Quick Scan Lokale Democratie.
Hoe werkt dat?
Raad, college ambtenaren en inwoners beantwoorden online vragen over de lokale democratie. (Bijv. over participatie, bewonersinitiatieven, democratische kwaliteit, verbeterprioriteiten etc.) Vervolgens krijg je een rapport met uitkomsten, opmerkelijke resultaten en verbetertips. Een prima basis om het lokale samenspel beter, leuker en democratischer te maken!
Pilotgemeenten gezocht!
We gaan de QSLD samen met pilotgemeenten verder ontwikkelen en inzetten. BZK en VNG ondersteunen het project. Meld je gemeente nu aan als pilotgemeente! Meer informatie in deze flyer. Of bel of mail mij!
Workshop
Op 16 november geef ik hierover met Sergio van Keulen (Totta) een workshop op de Dag van de lokale democratie: https://www.dagvandelokaledemocratie.nl
Het wetsvoorstel ‘versterking decentrale rekenkamers’ stuurt vergeefs aan op uniformiteit en structuur.
Elke gemeente moet een goede rekenkamerfunctie hebben die de gemeenteraad helpt met onafhankelijk onderzoek. Helaas doen zo’n 50 gemeenten weinig tot niets aan rekenkameronderzoek.
Daarom wil de BZK-minister de Gemeentewet wijzigen, zodat gemeenten niet meer zelf mogen kiezen hoe zij hun rekenkamerfunctie inrichten en de vaste vorm van de onafhankelijke rekenkamer (á la de Algemene Rekenkamer) verplicht wordt. Maar haar wetsvoorstel pakt de echte problemen niet aan.
Het Rijk houdt van eenheid, en als lokale rekenkamers één vaste vorm krijgen is dat dus wel zo overzichtelijk. Maar de vorm is niet het probleem. Gebrek aan interesse, steun en budget zijn wel wezenlijke problemen. En daaraan doet het voorstel niets.
Als dit voorstel zo wordt ingevoerd, zijn er straks overal keurig dezelfde rekenkamers, waarvan een deel nauwelijks budget heeft, en een deel zal blijken te slapen. En dan constateren we weer dat zo’n 50 gemeenten weinig tot niets doen aan serieus rekenkameronderzoek…
Etienne Lemmens en ik schreven dit (uitgebreider) in de onderstaande reactie op het wetsvoorstel: https://lnkd.in/ewVjfiJ
Vanaf maart 2017 was ik projectleider van het Testlab Lokale Democratie (voor VNG/BZK). Negen gemeenten gingen aan de slag met de vraag: ‘Hoe werken wij – gemeente en gemeenschap – samen aan de meervoudige democratie (en hoe kan dat beter)?’
Ik coördineerde dit project en maakte een werkwijze in vijf stappen:
1. Startgesprek (wat gaat er gebeuren, waarom en met wie)
2. Foto (hoe staat het en hoe gaat het)
3. Analyse (duiden en kiezen)
4. Bewegen (ontwerpen, uitproberen, doen)
5. Verankeren (borgen, verbreden, overdragen)
Van de zomer 2017 t/m maart 2018 hebben negen gemeenten (begeleid door 5 adviseurs) deze vijf stappen doorlopen. Op basis van hun ervaringen maakte ik een handreiking waarmee andere gemeenten ook (zelf) aan de slag kunnen.
Die vind je op: https://www.lokale-democratie.nl/handreikingzelfanalyse
Samen met hester tjalma interviewde ik acht mensen die burgemeester of wethouder werden in een gemeente waar een bestuurlijke crisis had plaatsgevonden. Waarom gingen zij zo’n uitdaging aan? Hoe pak je dat aan?
Cor Lamers, Dick de Cloe, Fatma Koser Kaja, IJzebrand Rijzebol, Jos Huizinga, Mirjam van ’t Veld, Rianne Donders en Steven de Vreeze vertelden openhartig over hun motivatie, voorbereiding, aanpak en ervaringen.
Het boek laat van binnenuit zien hoe het lokaal bestuur werkt, en welke rol de persoonlijke factor daarin vervult.
Het is te bestellen via mij, of via: https://www.sdu.nl/gebeld-bij-bestuurlijke-bonje.html
Hoe ga je als raadslid aan de slag met meervoudige democratie? En hoe kun je op een andere manier naar de rol van raad kijken? Met Marije van den Berg maakte ik een draaiboek om met de raad in gesprek te gaan over nieuwe, passende werkvormen die meer recht doen aan de raad in een meervoudige democratie.
Veel gemeenteraden zoeken naar goede nieuwe werkvormen om de invloed van inwoners anders vorm te geven. Van andere manieren van overleg, samenwerkingsgroepen, klankborden en panels tot adviesraden, wijkcoöperaties en de klassieke inspraak. Het draaiboek voor democratisch samenspel helpt de raad van rol te wisselen en daarmee het verschil te maken.
zie: https://www.lokale-democratie.nl/hoe-dan-de-gemeenteraad-de-meervoudige-democratie
Griffiers kunnen nu – in de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen – al stappen zetten om de volgende gemeenteraad in positie te brengen in de ‘meervoudige democratie.
Met Marije van den Berg schreef ik hierover voor de griffiersvereniging een artikel met daarin 6 tips: https://www.griffiers.nl/home/nieuws/335
Voor de NVRR (Vereniging van Rekenkamers en Rekenkamercommissies) breng ik in kaart hoe lokale rekenkamer(commissie)s werken aan hun eigen professionaliteit. Einddoel is een Kompas dat gebruikt kan worden om te koersen op professionaliteit. Lees meer in bijgaande Flyer. Heb jij nog goede ideeën of vragen? Laat het mij weten!
Op vrijdag 12 mei verzorg ik hierover samen met Etienne Lemmens een workshop op het NVRR-congres. Doe je mee?
De DCdownload is een gratis verzameling van nuttige praktijkvoorbeelden, handreikingen, onderzoeken, essays en checklists. De DCdownload vind je hier.
Voor de raadsleden die nog twijfelen of deze DCdownload iets voor hen is,
Daarnaast maakte we een serie leuke posters om de DCdownload bekend te maken.
maakte ik een praktische beslisboom: